Punten zijn slechts een weerspiegeling van (vooral) cognitieve, aangeleerde vaardigheden. Bij sommige tieners pakt dit heel goed uit. Zij die goed kunnen stil zitten, reproduceren, analyseren,….Hun aangeboren vaardigheden overlappen grotendeels met de aangeleerde vaardigheden. Zij hebben geluk, telkens een mooi rapport, blije ouders en ook hun zelfvertrouwen vaart hier wel bij. Het zijn degenen die graag naar school gaan en hier automatisch voor gemotiveerd zijn: zij hebben dus aangeboren vaardigheden die mooi passen in het onderwijs. Voorbeeld: iemand die van nature wiskundige inzichten heeft en logische verbanden kan leggen (=aangeboren vaardigheid) , bloeit open bij het vak wiskunde (=aangeleerde vaardigheid).
Helaas zijn er ook veel tieners waarbij hun aangeboren vaardigheden amper of weinig aan bod komen op school, dikwijls richt dit schade aan hun zelfbeeld, zij denken ten onrechte dat ze dom zijn.
En wat zeggen punten over inzet?
Als we het beste uit onze kinderen willen halen, moeten we focussen op inzet (de groeimindset) en niet op de resultaten. Want inzet, dát hebben ze zelf in handen. Maar punten zeggen niet altijd iets over de inzet. Want hoe vaak gebeurt het dat een kind zijn best doet, veel oefent en de punten blijven aan de lage kant.
De commentaar van de leerkracht op het rapport: daar zijn we wél iets mee, dat zegt wél iets over de inzet. Ook over gedrag, orde, vriendelijkheid en hoe goed het kind zich voelt in de klas. Dat is nuttige informatie waar we verder mee kunnen.
Als punten op het schoolrapport weinig zeggen, waar kijk je dan wel naar om hen te motiveren?
We weten dat het groeipotentieel en de motivatie van kinderen te maken hebben met hun aangeboren vaardigheden, hun talenten dus. Datgene waarvoor ze in de wieg gelegd zijn, datgene waarvoor ze van nature voor gemotiveerd zijn, datgene waar ze vanzelf in geïnteresseerd zijn. Hier kunnen we hen gemakkelijk in versterken en motiveren. Versterken dus van datgene dat al van nature in hen aanwezig is.
Hoe stimuleren we hun aangeboren vaardigheden gedurende de schoolcarrière?
Als een jongere zijn aangeboren vaardigheden mag gebruiken dan krijgt hij energie. Een kind dat op school zijn aangeboren vaardigheden niet kan inzetten, zal moeilijk te motiveren zijn op school. Tenzij hij een leerkracht heeft die hem anders aanpakt (zie volgende vraag).
Het enige dat ouders kunnen doen bij zo’n tiener is ervoor zorgen dat de tiener zoveel mogelijk energie-gevende activiteiten kan doen buiten de schooluren. Dus activiteiten waar zijn aangeboren vaardigheden wél benut worden.
Hoe kan een leerkracht jongeren het beste stimuleren?
Een kind dat van nature heel creatief is, heeft het vaak moeilijk om voorgekauwde informatie op te nemen. Heel lastig gedurende de schoolperiode. Nochtans is originaliteit en het hebben van ideeën een erg gewaardeerde vaardigheid in het latere beroepsleven. Hoe trekken we zulke kinderen door het klassieke secundair onderwijs zonder hun zelfbeeld te schaden? Het antwoord is: door anders te kijken, door een “waarderende” bril op te zetten. Hierbij een voorbeeld dat zal verduidelijken wat ik hiermee bedoel:
Er was een creatieve leerling die telkens een uitvlucht had omdat hij voor het vak geschiedenis maar half gestudeerd had. Geschiedenis sloot absoluut niet aan bij zijn aangeboren vaardigheden. Hij had een leerkracht die anders durfde te kijken en deze zei: “Jij hebt altijd uitvluchten die zo goed gevonden zijn, je bent zeer creatief, je hebt een oneindige fantasie, je zou later een goede schrijver worden.” Eindelijk voelde het kind zich gezien om wie hij wél is. Deze leerkracht ziet de eigenheid van het kind, ziet verder dan punten, benadert het kind positief. Nadien zette dit kind zich wél in voor geschiedenis, maar dan op een creatieve manier: door verder te fantaseren over de Romeinen er verhalen over te schrijven, door grappige verbanden te leggen van het verleden met het heden en door er tekeningen bij te maken.
Gelukkig is talentontwikkeling op school iets dat de laatste jaren meer aandacht krijgt. Hoewel het op sommige scholen nog niet heel veel verder gaat dan het motto op de website, zijn veel scholen ook heel bewust bezig om talentontwikkeling centraal te zetten in hun programma. Onderwijs is meer dan kennis overdragen. Het gaat ook over het erkennen en het stimuleren van ieders aangeboren vaardigheden, de talenten.
Interessante info i.v.m. mindset: www.platformmindset.nl
